Trong chủ đề “Đi bước nữa” của chương trình Chị Em Gỡ Rối, ca sĩ Đoan Trang, Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A và MC Phương Uyên mang đến những chia sẻ gần gũi về hành trình đi tìm hạnh phúc ở tuổi trưởng thành, những trăn trở của người phụ nữ khi quyết định tái hôn, đồng thời mở ra góc nhìn nhân văn về sự cảm thông, lắng nghe và đồng hành của gia đình để mỗi người có thêm động lực vun đắp tổ ấm mới.
Mở đầu chương trình kết nối tâm sự của một khán giả than phiền về sự thay đổi của mẹ chồng sau khi có bạn mới. Vợ chồng chị đã cưới hơn 10 năm, có hai con trai và sống chung với mẹ chồng. Chị thường chủ động lo việc nhà và chăm sóc tài sản gia đình. Gần một năm trở lại đây, mẹ chồng bỗng chăm sóc bản thân nhiều hơn, đi tập dưỡng sinh, quen một người bạn khác giới, mua sắm quần áo, giày dép và tặng cho bác trai cả một chiếc xe đạp giá gần 10 triệu đồng. Chị không phản đối mẹ tìm niềm vui tuổi già nhưng băn khoăn về tính trăng hoa của người bác trai và khả năng ảnh hưởng đến tài sản, con cháu. Vợ chồng chị bối rối không biết nên khéo léo can thiệp thế nào để không làm mẹ tổn thương.
Ca sĩ Đoan Trang cho rằng tình huống phức tạp vì người con trong câu chuyện không phải con ruột, nên muốn khuyên mẹ chồng phải rất khéo léo, có “kỹ thuật” và nghệ thuật ứng xử để thuyết phục. Quan sát ban đầu cho thấy người bạn trai của mẹ có dấu hiệu trăng hoa, nhưng về lâu dài chưa rõ mối quan hệ ấy có đem lại hạnh phúc sâu sắc cho mẹ hay không. Là con dâu, khó nắm hết động cơ và cảm xúc bên trong, vì vậy cần thăm dò nhiều khía cạnh trước khi đưa ra lời khuyên phù hợp.
MC Phương Uyên đặt câu hỏi cho Tiến sĩ Tô Nhi A rằng, sau khi lắng nghe câu chuyện, liệu nỗi lo của cô con dâu xuất phát từ việc sợ mất đi tài sản đã vun đắp, hay là lo lắng trước niềm vui mới của mẹ chồng có thể ảnh hưởng đến gia đình.
Tiến sĩ Tô Nhi A cho rằng, khi nghe kỹ tâm tư, có thể thấy điểm cốt lõi vẫn là câu chuyện tài sản. Nếu thực sự chỉ lo ngại mẹ bị lừa tình thì việc xử lý sẽ đơn giản hơn nhiều: hãy để mẹ được hạnh phúc, đồng thời chủ động tìm hiểu thông tin từ bên ngoài để chứng minh sự không đáng tin của người đàn ông kia. Tuy nhiên, khi một người đang yêu, bất kể tuổi tác, lý trí đều trở nên mờ nhạt. Lời khuyên hay sự cản ngăn thường khó có tác dụng, thậm chí người ta còn có thể bỏ qua cả gia đình. Vì vậy, nếu con cái muốn bảo vệ, cần thu thập chứng cứ rõ ràng, cụ thể như hình ảnh, âm thanh, giấy tờ để mẹ nhận ra sự thật, còn quyết định vẫn là ở bà.
Quan trọng hơn, theo Tiến sĩ Tô Nhi A, vấn đề chỉ có thể được giải quyết khi người trong cuộc gác lại sự tham cầu về tài sản. Bởi lẽ, con cái không thể mặc định tài sản của cha mẹ chắc chắn sẽ thuộc về mình, cha mẹ hoàn toàn có thể sử dụng hay hiến tặng tài sản theo ý muốn. Khi dẹp bỏ vướng mắc vật chất, người con mới có thể tiếp cận câu chuyện này với tâm thế bình an và sáng suốt hơn.
MC Phương Uyên tiếp tục đặt nghi vấn: khi người con đã lo lắng cả về tinh thần lẫn tài sản của mẹ trước những dấu hiệu tiêu cực từ người đàn ông mới xuất hiện, thì liệu nên bắt đầu can thiệp từ đâu và như thế nào để không làm tổn thương mà vẫn bảo vệ được gia đình.
Ca sĩ Đoan Trang chia sẻ rằng, trước hết, người con nên gác lại nỗi lo về tài sản để tâm hồn mình nhẹ nhàng hơn. Thay vì vội vàng phán xét, hãy quan sát tâm tư của mẹ, theo dõi xem mối quan hệ này mang lại cho bà niềm vui ra sao. Có thể điều người ngoài nhìn thấy là sự trăng hoa, nhưng biết đâu bên trong, người đàn ông ấy thực lòng quý trọng và mang đến hạnh phúc cho mẹ. Do đó, con cái cần giữ sự bình thản, hoan hỉ, đồng thời quan sát để kịp thời bảo vệ mẹ nếu có dấu hiệu bất thường. Khi thấy có vấn đề, hãy lựa chọn cách trò chuyện khéo léo, chia sẻ những lo lắng và thực tế tài chính để mẹ cân nhắc trước mỗi quyết định.
Đặt vấn đề sâu hơn, MC Phương Uyên hỏi về chuyện “đi bước nữa” ở tuổi xế chiều, liệu có phù hợp hay không. Tiến sĩ Tô Nhi A khẳng định, việc này không nên bị ràng buộc bởi định kiến tuổi tác. Ở bất kỳ độ tuổi nào, con người đều có quyền mưu cầu hạnh phúc, và sự gắn bó đôi khi đến từ những ký ức, trải nghiệm chung mà thế hệ sau không thể hiểu trọn vẹn. Tiến sĩ ví dụ rằng, những bài hò, những món ăn hay ký ức tuổi trẻ là điều chỉ những người cùng thế hệ mới có thể đồng cảm. Tình yêu ở tuổi già không chỉ là nhu cầu sinh lý mà còn là sự thấu cảm tâm hồn, là chỗ dựa tinh thần vô cùng quan trọng. Vì vậy, vấn đề không nằm ở việc “nên hay không”, mà là liệu tình cảm đó có thật sự xuất phát từ tình yêu hay không.
Từ tình huống trên, Tiến sĩ Tô Nhi A đưa ra gợi ý thực tế: người con dâu nên cùng mẹ “thử thách” người đàn ông kia bằng cách khuyên mẹ minh bạch hóa tài sản. Có thể đề xuất nhẹ nhàng rằng, vì muốn bảo vệ danh dự cho bác trai và để tránh lời ra tiếng vào, mẹ nên làm rõ ràng hồ sơ tài sản. Cách tiếp cận này đạt được nhiều mục đích cùng lúc: giải quyết dứt điểm các thủ tục pháp lý liên quan đến phần di sản của cha, giúp đo lường thái độ thực sự của người đàn ông kia khi chạm đến vấn đề tiền bạc, đồng thời khiến mẹ có cơ hội nhận ra nguy cơ trong mối quan hệ. Điều quan trọng là không tấn công trực diện vào chuyện tình cảm, mà lựa lời để vừa bảo vệ mẹ, vừa giữ sự tôn trọng.
Tiến sĩ Tô Nhi A cũng nhấn mạnh, con cái chỉ có quyền trên phần di sản của cha, còn phần tài sản thuộc về mẹ khi bà còn sống vẫn hoàn toàn là quyền định đoạt của bà. Vì vậy, không nên mặc định đó là phần chắc chắn để lại cho con. Khi gạt bỏ được tâm lý tranh giành tài sản, người con mới có thể bình an, sáng suốt hơn trong việc đồng hành và bảo vệ mẹ.
Câu chuyện thứ hai từ một khán giả gửi tâm sự xúc động về hành trình làm mẹ đơn thân suốt 6–7 năm, nay đứng trước ngã rẽ tình cảm nhưng còn đắn đo vì lo ảnh hưởng đến hai con. Chị kể đã được nhiều người ngỏ ý nối lại tình yêu, thậm chí gia đình thúc giục, nhưng chị kiên quyết trì hoãn đến khi các con trưởng thành, bởi chị nhận thấy trách nhiệm nuôi dạy con là của mình. Gần đây chị gặp một người đàn ông lớn tuổi hơn gần 10 tuổi, người này đã thuyết phục được gia đình và muốn tiến tới, nhưng thử thách lớn nhất là hai con của chị chưa chấp nhận anh dù anh thường xuyên tới chơi, mua quà cho các bé.
MC Phương Uyên bày tỏ sự cảm thông với những vất vả mà chị đã trải qua, đồng thời đặt vấn đề: cần tháo gỡ lo lắng ấy từ đâu và bằng cách nào. Ca sĩ Đoan Trang góp ý thực tế: bước đi này phải xem như một “dự án” mới trong đời, đòi hỏi sự chuẩn bị bài bản. Trước hết, người mẹ cần tự hỏi mình có đủ vững vàng để đầu tư về thời gian, sức lực và kinh tế cho một cuộc hôn nhân mới hay không. Tiếp theo, phải làm công tác tư tưởng với con: trở thành người bạn để lắng nghe, hiểu cảm xúc của các bé, từng bước giúp các con làm quen và chấp nhận ‘người mới’.
Đoan Trang nhấn mạnh vai trò then chốt của mẹ trong quá trình hội nhập: ngoài việc “làm bạn” với con, chị cần phối hợp chặt với người đàn ông kia, trao đổi rõ ràng về mong đợi và ranh giới anh có sẵn sàng chấp nhận gia đình nhỏ bao gồm cả hai con hay không. Việc này không có cách làm đơn giản; cả ba bên, mẹ, con, ‘người tới sau’ phải cùng lên kế hoạch, kiên nhẫn xây dựng kết nối. Kết luận là, nếu chị xác định quyết tâm và chủ động lập kế hoạch, tỉ mỉ thực hiện từng bước nhỏ, khả năng ghép nối thành công sẽ cao hơn.
MC Phương Uyên nhận định, trân trọng nỗ lực của người đàn ông trong việc kết nối với hai con và thuyết phục gia đình, đồng thời chuyển câu hỏi về phía chuyên gia: khi con cái không chấp nhận người đến sau, bố mẹ nên làm gì để xử lý tế nhị và hiệu quả?
Tiến sĩ Tô Nhi A cho rằng, tình huống không hiếm gặp nhưng đòi hỏi sự thận trọng vì trẻ em cực kỳ nhạy cảm về mặt cảm xúc. Tiến sĩ nhấn mạnh, trước hết phải tìm hiểu nguyên nhân khiến các con từ chối: đó có phải phản ứng do sợ mất an toàn, do lời hứa trước đây của mẹ, hay do ảnh hưởng bởi dư luận xung quanh? Nếu không tìm ra nguyên nhân gốc, mọi biện pháp can thiệp sẽ dễ sai hướng. Tiến sĩ lưu ý các mẹ đơn thân không nên dùng những tuyên bố dứt khoát kiểu “mẹ sẽ không đi bước nữa” như một cam kết cố định trước mặt con, bởi trẻ có thể xem đó là lời hứa và sẽ cảm thấy bị phản bội nếu mẹ thay đổi sau này. Thay vào đó, bố mẹ nên giữ ngôn ngữ mở, tạo cảm giác an toàn cho con: nói dễ hiểu rằng “duyên phận chưa tới” hoặc “khi nào thích hợp mẹ sẽ cân nhắc”, để con luôn có trạng thái tâm lý mềm dẻo, không bị sốc khi có thay đổi.
Về lộ trình can thiệp, Tiến sĩ Tô Nhi A đề xuất ba bước thực tế: (1) kiểm chứng nguyên nhân: quan sát, lắng nghe và thu thập thông tin để hiểu rõ vì sao con chống đối; (2) điều chỉnh tiếp cận của ‘người tới sau’: quà cáp không đủ, điều quan trọng là cách người ấy giao tiếp, chơi với trẻ, thái độ kiên nhẫn và tôn trọng vai trò phụ huynh; (3) mở kênh đối thoại giữa mẹ và con, cho phép trẻ bộc bạch nỗi niềm, đồng thời xây dựng dần hy vọng tích cực về tương lai, ví dụ đề xuất hoạt động chung mà con yêu thích khi “chú” tham gia, để kết nối hình thành tự nhiên.
Tiến sĩ Tô Nhi A cũng cảnh báo về tác động của dư luận, hàng xóm hay người thân đôi khi vô ý làm trầm trọng thêm tâm lý con. Người mẹ cần hiệu chỉnh nhận thức cho con rằng việc gia đình thay đổi không có nghĩa mẹ phản bội tình yêu dành cho con. Đồng thời, chuyên gia khuyến nghị kiên nhẫn: quá trình làm quen có thể mất thời gian, đòi hỏi sự đồng lòng của mẹ, ‘người tới sau’ và những hành động nhỏ lặp lại đều đặn để xây dựng niềm tin.
Tiến sĩ Tô Nhi A nhắc rằng lựa chọn bước tiếp hay không nên xuất phát từ cân nhắc giữa quyền lợi tinh thần của con và hạnh phúc của mẹ. Nếu tiến tới, hãy làm từ tốn, minh bạch và đặt an toàn cảm xúc của trẻ làm trọng tâm; nếu không, cũng đừng biến người mẹ thành kẻ “phá hủy” hy vọng của chính mình, mọi quyết định cần sự thấu hiểu và trách nhiệm.
MC Phương Uyên kết lại chương trình bằng lời nhắn nhủ rằng mọi điều tốt đẹp đều cần thời gian vun đắp, đồng thời hy vọng qua những chia sẻ hôm nay, khán giả sẽ có thêm góc nhìn để sắp xếp ổn thỏa câu chuyện gia đình. Tiến sĩ Tô Nhi A nhấn mạnh rằng tình yêu là chính đáng ở mọi lứa tuổi, kể cả khi đã về già. Điều quan trọng là đó phải là tình yêu thực sự, và con cái nên tôn trọng cảm xúc của cha mẹ, hỗ trợ họ khi lúng túng trong các mối quan hệ, thay vì định kiến “già thì không nên yêu”. Về phía ca sĩ Đoan Trang, nữ ca sĩ nhắc rằng nếu muốn đi bước nữa, người trong cuộc phải nỗ lực nhiều hơn, chịu khó đối thoại cả với con cái lẫn người bạn đời, đồng thời kiên nhẫn cho con thời gian để chấp nhận, từ đó mới có thể tìm được sự hài hòa trong gia đình.
Chị Em Gỡ Rối tập 39 sẽ tiếp tục phát sóng vào lúc 19h35 Chủ Nhật, ngày 28/9/2025 trên kênh VTV9. Chương trình do VTV9 phối hợp với Jet Studio thực hiện.
