Thể loại kinh dị pha lẫn hài đen là một trong những dòng phim hàng đầu của Hollywood với nhiều tác phẩm xuất sắc cả về nội dung lẫn kỹ thuật, như Nope (2022), Us (2019), Split (2016) hay The Cabin in the Woods (2011).
Với nhà làm phim kỳ cựu Adam McKay ngồi ghế sản xuất, đạo diễn Mark Mylod đã mang đến một tác phẩm hấp dẫn và không kém phần độc thuộc thể loại khó nhằn này là The Menu (Tựa Việt: Thực Đơn Bí Ẩn). Phim là sự kết hợp giữa hài hòa giữa kịch bản, phong cách, ẩn ý lẫn diễn xuất, đặc biệt là của ngôi sao gốc Việt tên Hồng Châu.
Câu chuyện của The Menu bắt đầu khi Tyler (Nicholas Hoult) và bạn gái Margot (Anya Taylor-Joy) đến một hòn đảo biệt lập để dự tiệc tại Hawthorn – nhà hàng do đầu bếp ngôi sao Julian Slowik (Ralph Fiennes) điều hành. Ngoài Tyler và Margot, số này còn có nhà phê bình ẩm thực Lilian Bloom (Janet McTeer) và biên tập Ted (Paul Adelstein), đôi vợ chồng giàu có Richard (Reed Birney) và Anne (Judith Light), ngôi sao điện ảnh hết thời (John Leguizamo) và trợ lý Felicity (Aimee Carrero), bộ ba doanh nhân Soren (Arturo Castro), Dave (Mark St. Cyr) và Bryce (Rob Yang).
Xuyên suốt buổi tiệc, Julian Slowik phục vụ những món ăn độc đáo cả về cách chế biến lẫn nguyên liệu. Ông tiết lộ, mọi thứ đều nằm trong một “thực đơn” hoàn hảo cho các thực khách này. Song, mọi thứ dần biến thành cơn ác mộng khi họ nhận ra mọi thứ là một kế hoạch tàn độc của vị bếp trưởng. Đồng thời, những bí ẩn đen tối trong cuộc sống của từng người cũng dần được hé lộ.
The Menu sở hữu một kịch bản không quá mới mẻ khi 12 con người xa lạ tụ tập tại một hòn đảo hoang để dự tiệc. Ý tưởng này từng xuất hiện trong And Then There Were None (2015) và cuốn tiểu thuyết cùng tên của Agatha Christie. Song, thứ khiến tác phẩm của Mark Mylod thu hút khán giả chính là cách dẫn dắt và cài cắm vô cùng khác biệt. Những chi tiết “sai trái” xuất hiện từ rất sớm khi Margot không phải người mà Tyler dự định đưa đến buổi tiệc ban đầu.
Thái độ kỳ lạ của các đầu bếp, những quy định ngặt nghèo của nhà hàng nhanh chóng bị đánh lạc hướng sang màn giới thiệu món ăn đầy lôi cuốn của Julian Slowik. Sau đó, phim lại để khán giả chìm đắm trong câu chuyện riêng của từng nhân vật, như mối quan hệ ngoài luồng của ngôi sao điện ảnh và Felicity đang đi đến hồi kết, Richard có nhân tình hay bộ ba doanh nhân làm ăn phi pháp… Những món ăn cứ thế được bày lên với một câu chuyện và loại nguyên liệu đặc biệt nhất.
Ê-kíp khéo léo chia bộ phim ra thành các chương hồi ứng với một món ăn trong thực đơn. Để rồi chỉ trong phút chốc, mọi thứ hoàn toàn thay đổi khi thảm họa bất ngờ đổ xuống. Lúc này, nhịp phim có sự thay đổi rõ rệt như một buổi tiệc thật sự khi “món chính” ra mắt luôn làm không khí náo nhiệt hơn. Trái ngược hẳn với nhóm thực khách đang hoảng loạn, sợ hãi và không rõ chuyện gì xảy ra, các đầu bếp của Slowik vẫn giữ thái độ chuyên nghiệp đến mức lạnh tóc gáy.
Họ hành động như một cái máy được lập trình sẵn, mỗi mệnh lệnh của Slowik đều là tuyệt đối. Mỗi cái vỗ tay của ông như một đòn tâm lý cực mạnh giáng lên đầu thực khách lẫn người xem. Những món ăn vẫn đều đặn được phục vụ, nhưng lần này chúng đi kèm với nỗi lo lắng không biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo. Cách các đầu bếp bao vây nhóm thực khách, không gian nhà hàng chật hẹp cùng với phong cách chuyên nghiệp cho thấy họ đã chuẩn bị mọi thứ rất kỹ lưỡng.
Các nạn nhân như rơi vào nỗi tuyệt vọng khi không còn bất kỳ lối thoát nào. Mọi thứ tập trung vào “thực đơn” mà Slowik luôn nhắc đến. Không ai biết vị đầu bếp này toan tính điều gì hay thứ khủng khiếp nào sẽ xảy đến tiếp theo để cống hiến cho “màn trình diễn nghệ thuật” của ông. Ai sẽ là người phải bỏ mạng trước? Họ có bí mật gì trong quá khứ? Mối quan hệ của họ và Slowik là gì? Tại sao tất cả lại tụ họp tại buổi tiệc này? Hàng loạt câu hỏi dần xuất hiện làm người xem phải nín thở theo dõi cho tới giây phút cuối cùng.
Một tác phẩm tràn đầy ẩn ý
Ngoài kịch bản hấp dẫn, thứ khiến The Menu trở nên ấn tượng chính là hàng loạt ẩn ý được cài cắm xuyên suốt nội dung. Mark Mylod biến bộ phim thành một “thực đơn” thực thụ khi mỗi món ăn đều được giới thiệu, giải thích và chú thích cụ thể, đầy tính châm biếm. Bản thân phần nguyên liệu, cách chế biến của chúng cũng mang rất nhiều ý nghĩa mà nhà làm phim lẫn nhân vật Slowik muốn truyền tải.
Tuy nhiên, chủ đề xuyên suốt và rõ nét nhất trong The Menu chính là mối quan hệ giữa nghệ sĩ và khán giả trong bất kỳ lĩnh vực nào chứ không riêng gì ẩm thực. Julian Slowik là một nghệ sĩ đại tài và mong muốn sản phẩm của mình mang đến niềm vui cho mọi người. Nhưng ông dần mất phương hướng khi nhận ra thực khách sẽ chẳng bao giờ biết hài lòng. Họ luôn muốn nhiều hơn, tốt hơn và sẵn sàng chê bai những thứ không vừa mắt.
Lilian Bloom đại diện cho những nhà phê bình khắtt khe, dùng ngòi bút để đánh giá và chỉ trích. Bà đã cướp đi niềm vui của nghệ thuật và khiến nhiều nghệ sĩ phải sụp đổ. Soren, Dave và Bryce là những “trọc phú” xem nghệ thuật như món đồ trang trí thể hiện sự giàu có và “gu” của bản thân chứ không hề hiểu nó. Tyler lại là những “fan cuồng” chính hiệu, sẵn sàng khen bất chấp sản phẩm có ra sao. Tyler tỏ ra hiểu biết mọi thứ, phá vỡ sự kỳ diệu của nghệ thuật nhưng lại chẳng tạo ra được một tác phẩm nào.
Bên cạnh đó, The Menu cũng lồng ghép một vài chi tiết hài hước đến từ tính trào phúng hay sự chua chát, tréo ngoe trong hoàn ảnh đặc biệt này. Chúng có thể đến từ cách hành động cực đoan, biểu cảm, câu chuyện kỳ lạ của nhóm đầu bếp hay cách các thực khách đối xử với nhau khi thảm họa ập đến. Người xem dễ dàng bật cười ngay lúc đó nhưng sẽ phải suy ngẫm rất nhiều về chính mình sau khi phim khép lại.
Để thể hiện được trọn vẹn tinh thần của The Menu cần phải có một dàn diễn viên ngôi sao đủ thực lực với những cái tên như Ralph Fiennes, Anya Taylor-Joy, Nicholas Hoult và Hồng Châu. Anya Taylor-Joy xuất hiện với hình ảnh một thiếu nữ nổi loạn quen thuộc. Đây là vai diễn gần như “đo ni đóng giày” cho mỹ nhân chuyên trị dòng phim kinh dị này. Cô thể hiện xuất sắc biểu cảm sợ hãi và phẫn nộ trên gương mặt cùng một lúc. Nét cá tính và thông minh của Margot cũng đóng vai trò quan trọng tới cốt truyện.
Giống Anya Taylor-Joy, Tyler cũng là mẫu nhân vật quen thuộc của Nicholas Hoult. Khán giả không còn xa lạ gì với hình ảnh chàng trai uyên bác, kém ăn nói và có chút bất chấp tất cả của Hoult trong loạt phim X-Men, Mad Max: Fury Road (2015) hay The Current War (2017). Ngôi sao thật sự của bộ phim đến từ tuyến phản diện của Ralph Fiennes và Hồng Châu.
Có lẽ, chỉ có tài tử từng thủ vai Voldemort của loạt phim Harry Potter mới tạo ra được một Julian Slowik tuyệt vời đến vậy. Mọi hành động, mọi lời nói của ông đều sai trái nhưng lại có sức thuyết phục và cuốn hút một cách lạ lùng. Slowik có sự chuyển biến tâm lý phức tạp từ một đầu bếp tâm huyết đến kẻ buông bỏ tất cả đầy thù hận. Ông có nhiều cảnh thể hiện được niềm vui và sự hối tiếc mạnh mẽ chỉ thông qua ánh mắt.
Vai Elsa là sự lột xác hoàn toàn của Hồng Châu. Trước đây, khán giả chỉ biết cô qua vai một phụ nữ tha hương hiền lành trong Downsizing (2017). Với The Menu, Hồng Châu hóa thân thành cánh tay phải đắc lực của Slowik. Nhân vật luôn tỏ ra thân thiện khi cười nói với khách hàng. Song, mỗi nụ cười của cô như một lời đe dọa, mỗi câu nói dù là nhẹ nhàng nhất đều khiến đối phương phải đứng tim.
Có ai ngờ một phụ nữ gốc Việt nhỏ bé dưới diễn xuất của Hồng Châu lại đầy tính đe dọa đến thế. Thậm chí, cái cách là Elsa giữ sự chuyên nghiệp trong cách phục vụ hay giúp đỡ khách hàng chỉ càng làm cho người đối diện càng thêm run sợ và nghe “lệnh” một cách tuyệt đối. Nếu Slowik là kẻ ra kế hoạch và đứng sau mọi thứ thì Elsa là người thực thi chúng một cách tuyệt đối với sự lạnh lùng, tàn nhẫn ẩn sau vẻ ngoài dịu dàng.
Nhìn chung, The Menu là một bộ phim kinh dị xuất sắc khi biết cách chơi đùa với cảm xúc của khán giả, có khi sợ đến nghẹt thở, lúc lại suy tư rồi lại bật cười vì sự trào phúng. Bộ phim như một tác phẩm nghệ thuật khéo léo kết hợp cả điện ảnh, hội họa lẫn ẩm thực và khó có thể bỏ qua trong dịp cuối tuần này.
The Menu (Tựa Việt: Thực Đơn Bí Ẩn) đang chiếu tại các rạp trên toàn quốc.
