Tuần này, Lời Cảnh Báo tiếp tục cập nhật những vấn đề thời sự được dư luận đặc biệt quan tâm, trong đó có trẻ em và nguy cơ bị dụ dỗ trong trò chơi trực tuyến, Ứng xử khi bị nói xấu trên mạng xã hội
Trong bối cảnh trò chơi trực tuyến ngày càng phổ biến, đây không chỉ là nơi giải trí mà còn trở thành không gian để trẻ em giao lưu, kết bạn và thể hiện bản thân. Tuy nhiên, đằng sau những nhân vật ảo và giao diện đầy màu sắc lại tồn tại nhiều nguy cơ tiềm ẩn, khi kẻ xấu có thể dễ dàng tiếp cận, dụ dỗ và thao túng trẻ chỉ qua vài tin nhắn trong game. Vấn đề này đang được nhiều chuyên gia và phụ huynh quan tâm.
Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc trẻ vị thành niên bị dụ dỗ, lôi kéo hoặc chiếm đoạt tài sản thông qua trò chơi trực tuyến đã được ghi nhận. Nhiều đối tượng ẩn danh sử dụng hình ảnh nhân vật dễ thương, tặng quà, mời tham gia nhóm hoặc chia sẻ bí quyết chơi game nhằm tạo dựng niềm tin, sau đó khai thác thông tin cá nhân hoặc gạ gẫm hình ảnh nhạy cảm.
ThS. Nguyễn Ngọc Chấn cho biết: “Chiêu thức dụ dỗ của các đối tượng lừa đảo thường bắt đầu từ việc cung cấp cho người chơi đa phần là các bạn trẻ, những tài khoản hoặc khuyến mãi hấp dẫn trong game, những món vật phẩm giá trị cao. Tiếp đó, họ dụ dỗ người chơi chuyển sang các nền tảng khác như Zalo hoặc Telegram để giao tiếp, phục vụ cho những mục đích khác. Đây là các kênh mà đối tượng xấu thường sử dụng để tiếp cận trẻ em khi các em chơi game quá nhiều”.
Khi đã tạo được cảm giác thân thiết, các đối tượng chuyển sang giai đoạn thao túng: rủ gặp mặt, yêu cầu gửi hình ảnh cá nhân, đòi thông tin thẻ nạp hoặc ép buộc chuyển tiền mua vật phẩm hiếm. Có trường hợp trẻ bị đe doạ tung ảnh riêng tư nếu không làm theo yêu cầu.
ThS. Nguyễn Tấn Hoàng Hải đánh giá đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng: “Tùy mức độ vi phạm mà hình thức xử lý sẽ khác nhau. Hành vi dụ dỗ, lôi kéo trẻ em trên không gian mạng, bao gồm trò chơi trực tuyến, có thể bị xử phạt hành chính nếu chỉ dừng ở mức xâm phạm bí mật đời tư, chia sẻ thông tin sai sự thật nhằm xúc phạm hoặc quấy rối, theo Nghị định 15/2020. Nếu hành vi mang mục đích xâm hại tình dục, bóc lột, mua bán người hoặc chiếm đoạt tài sản thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với nhiều tội danh, như tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174), tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản (Điều 290), hay tội mua bán người dưới 16 tuổi (Điều 151) theo Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017”.
Nhiều trẻ, khi bị dụ dỗ hoặc đe doạ, rơi vào tâm trạng hoảng loạn, sợ hãi nhưng lại giấu giếm cha mẹ. Một số em bị khống chế tinh thần, bị tống tiền hoặc bị lôi kéo tham gia các hành vi vi phạm pháp luật mà không ý thức được hậu quả. Đây là một dạng bạo lực mạng tinh vi, gây tổn thương nghiêm trọng về tâm lý và danh dự.
Theo ThS. Nguyễn Ngọc Chấn, các nhà phát hành game cần có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ người chơi: “Nhà phát hành cần tích hợp công cụ AI để chủ động phát hiện đối tượng lừa đảo, những từ ngữ nhạy cảm liên quan đến thông tin cá nhân hoặc hành vi bạo lực. Bên cạnh đó, việc xác thực tài khoản là rất quan trọng để giảm rủi ro. Đồng thời phải có kênh báo cáo để người chơi có thể phản ánh bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, giúp nhà phát hành kịp thời khóa tài khoản vi phạm”.
Để con không trở thành nạn nhân, phụ huynh được khuyến cáo cần giới hạn thời gian chơi và lựa chọn nội dung game phù hợp với độ tuổi; thường xuyên trao đổi với con về các dấu hiệu bất thường như đường link lạ, quà tặng không rõ nguồn gốc hay lời rủ gặp mặt. Trẻ cần được hướng dẫn cách từ chối, chặn và báo cáo những người chơi đáng ngờ.
Trong thế giới ảo, đôi khi chỉ một lời nhắn hay một nút bấm có thể ảnh hưởng đến cả cuộc đời một đứa trẻ. Vì vậy, phụ huynh cần đồng hành, lắng nghe và hướng dẫn để xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh cho thế hệ tương lai.
